Waarom doen wij aan recycling en wat zijn de effecten van recyclen op het milieu?
Recycling is in principe het opnieuw laagwaardig gebruiken van grondstoffen. Dit is niet hetzelfde als hergebruik. Bij hergebruik wordt vaak het product compleet hergebruikt zonder daarvan grondstoffen te scheiden.
Downcycling
Vaak is het geval dat wanneer een product wordt gerecycled dat de kwaliteit van de grondstof achteruit gaat. In dit geval spreken we eigenlijk van downcycling. Het spreekt voor zich dat dit niet oneindig kan doorgaan omdat de kwaliteit van een grondstof op een gegeven moment 'verbruikt' is.
Scheidingspercentages
Wat belangrijk is om het recycleproces goed uit te voeren is dat afval goed gescheiden wordt aangeleverd. Nederlanders zijn hier goed in, in vergelijking met andere Europese landen. Maar er is nog veel te winnen. Nederlanders scheiden ongeveer 51% van hun afval. Daarmee staan we op de 4e plek in Europa. Duitsers scheiden 65% van hun afval, Oostenrijkers, 62% en Belgen 57%. Hoe meer afval we scheiden, hoe meer grondstoffen, geld en energie we besparen. Afval scheiden kan dus geld opleveren.
Nederland doet het niet slecht maar er valt duidelijk nog veel te winnen. De doelstelling is dat Nederland in 2020 75% van het huishoudelijk afval scheidt. Volgens berekeningen van Milieu-centraal is het theoretisch mogelijk dat we ruim 80% van ons huishoudelijk afval recyclen. Dit betekent dat er nog veel te winnen valt bij afvalscheiding.
CO2-reductie
Het recyclen van grondstoffen levert wel degelijk een besparing van CO2-uitstoot op. Dit komt omdat bij de productie van nieuwe producten meer CO2 wordt uitgestoten en er tevens meer grondstoffen en hulpstoffen nodig zijn.
Ook is het zo dat wanneer een grondstof niet wordt hergebruikt, het verbrand of gestort kan worden. Dit kan resulteren in meer CO2-uitstoot. Wanneer plastic gerecycled en hergebruikt wordt verminderd de vraag naar eindige fossiele brandstoffen.
Cradle 2 Cradle
Tevens zijn er argumenten die weerleggen dat het recyclen van grondstoffen een goede optie is. Het argument dat gemaakt wordt is dat recycling de transitie naar een Cradle 2 Cradle (van wieg tot wieg) economie in de weg ligt. Dit komt omdat recyclebare grondstoffen langer in de keten blijven terwijl we volgens C2C aanhangers af moeten van grondstoffen die niet 100% herbruikbaar zijn en gemaakt zijn van niet hernieuwbare grondstoffen.
Het idee en methode achter C2C is duurzame productontwikkeling wat de schadelijkheid van een product zoveel mogelijk beperkt. Wanneer een product zijn functie heeft vervuld kan het hergebruikt worden zonder kwaliteitsverlies.
De afvalhiërarchie
Vanuit een groter perspectief is recycling nog niet het ideale eindbeeld. Deze uitspraak is gebaseerd op het concept van de ladder van Lansink. De ladder van Lansink onderscheidt in principe drie segmenten. De hoogste prioriteit is preventie en hergebruik. Het tweede segment is recycling en hoogwaardige energiewinning en het derde segment met de minste voorkeur is verbranding en het storten van afval. De ladder van Lansink geeft een houvast en duidelijkheid waar we als samenleving naartoe willen met ons afval en hoe we hier goed mee om kunnen gaan.
